Slimme Teksten – begrijpend lezen en wereldoriëntatie basisonderwijs
Hier ziet u een overzicht van de teksten die in 2018 verschenen zijn. Een aantal is ook opgenomen in een Slim Project, dat staat er dan bij vermeld. De teksten gaan niet rechtstreeks in op de actualiteit, en worden regelmatig bijgewerkt als de informatie niet meer up-to-date is (suggesties welkom!). In 2018 verschenen voor het eerst Engelstalige teksten, die zijn ook opgenomen in dit overzicht.
Onderwerp: Onderwijs met de Rijdende School. Titel: ‘De Rijdende School komt overal’. Vier (fictieve) kinderen willen les volgen bij deze organisatie die onderwijs verzorgt voor circus- en kermiskinderen. De belangrijkste opdracht voor de leerlingen is: schrijf het beste advies, gebaseerd op de tekst. De andere vragen en opdrachten vragen ook om aandachtig lezen van de tekst. Opgenomen in Slim Project ‘Samenleving en bestuur’ en Slim Project ‘Close reading’.
Onderwerp: Chocolade. Titel: ‘De boon die iedereen lust’. De tekst gaat in op het fabricageproces van deze lekkernij. Aan de hand hiervan maken de leerlingen een geïllustreerde ‘tijdlijn ‘ van dit proces. Voor de andere opdracht worden ze journalisten: combineer wat je nu weet met de plaatjes die je ziet, en schrijf een stukje (over de arbeidsomstandigheden, de voedingswaarde of de geschiedenis van chocolade).
Onderwerp: Bloed. Titel: ‘Het wegennet van je lichaam’. Deze ‘grote’ tekst (printen op A3) bestaat uit een aantal kleinere teksten met veel informatie over bloed. Om de vragen en opdrachten te kunnen doen moeten de kinderen verbanden kunnen zien tussen deze tekstjes.
Onderwerp: De maan. Titel: ‘Dichtbij en toch ver weg: de maan’. Deze grote, dubbele tekst (printen op A3) vertelt aan één kant veel over de maan, in korte teksten. Aan de andere kant lezen de kinderen het (voor hen misschien ongelooflijke) verhaal van de eerste maanlanding. Opgenomen in Slim Project ‘Wetenschap en techniek’ en Slim Project ‘De ruimte’. Met vragen. Drie opdrachten: teken een tijdlijn van de eerste maanlanding, ontwerp een nieuwe maanlander en schrijf een beknopte samenvatting in de vorm van een ‘spiekbriefje’.
Onderwerp: De Rotterdamse haven. Titel: ‘De haven staat nooit stil’. De fictieve leerling Rudi (bekend uit andere teksten) ziet de haven van Rotterdam voorbijglijden. De cijfers van de grootste haven van Europa duizelen hem. De vragen en opdrachten zijn gedeeltelijk rekenkundig: kunnen de kinderen alle cijfers in de tekst vinden en met elkaar in verband brengen? En kunnen ze, met alles wat ze nu weten, een Derde Maasvlakte ontwerpen? Opgenomen in Slim Project ‘De zee‘.
Onderwerp: Suiker. Titel: ‘Een klontje minder kan ook’. Deze tekst maakt de kinderen (hopelijk) bewust van de vele verborgen suikers die ze binnenkrijgen. Voor de opdrachten gaan de kinderen een samenvatting maken, zelf goede menu’s samenstellen en bijhouden hoeveel suiker ze dagelijks tot zich nemen.
Onderwerp: De zee. Titel: ‘De blauwe planeet’. Deze grote tekst (printen op A3) behandelt verschillende aspecten van dit enorme (en enorm belangrijke) onderwerp. De teksten leren de kinderen iets over evolutie, koraal, visserij, scheepvaart en de voedselketen. Zo leren ze woordenschat die te maken heeft met o.a. duurzaamheid. De kinderen gaan ook aan de slag met ‘kansen en bedreigingen’. De hele groep gaat werken aan een ‘wereldzeekaart’ met alle informatie uit de tekst. Opgenomen in Slim Project ‘De zee‘ (en is daarvoor een zeer geschikte eerste tekst).
Onderwerp: Prehistorie en geologie. Titel: ‘Travel in time with us’. Deze Engelstalige ‘Smart Text’ is een vertaling van de tekst ‘Een reis door de tijd’ en gaat hink-stap-sprong door de geologische tijdschaal. Deze tijdschaal (van het ontstaan van de aarde tot nu) zit erbij, ook in het Engels. Om de vragen te kunnen beantwoorden moeten de kinderen de tijdschaal goed bestuderen. Met een woordenlijst E-NL.
Onderwerp: De blues en popmuziek. Titel: ‘We all have ‘the blues’, yeah!’. Deze Engelstalige tekst is een vertaling van de tekst ‘Iedereen heeft ‘de blues”. De tekst vertelt twee verhalen: dat van Robert Johnson, blueszanger uit de jaren ’20, en dat van de geschiedenis van de blues en het ontstaan van de populaire muziek. Met vragen, opdrachten en een woordenlijst E-NL.
Onderwerp: De metro van Londen. Titel: ‘Can you find it?’. Deze Engelstalige tekst laat de kinderen werken met de metrokaart van de London Underground (‘the tube’). Met woordenlijst E-NL.
Onderwerp: De EU. Titel: ‘The European Union’. Deze Engelstalige tekst is een vertaling van de Slimme Tekst ‘De Europese Unie’. De tekst gaat over de geschiedenis en de uitdagingen van de EU. Een beladen onderwerp in het Verenigd Koninkrijk! Met woordenlijst E-NL.
Onderwerp: Griep. Titel: ‘Oh no… The flu!’. Deze Engelstalige tekst is een vertaling van de Slimme Tekst ‘Hatsjoe! Grrrrriep!’. Hoe kom je eraan, hoe kom je eraf? Met woordenlijst E-NL.