Slimme Teksten – begrijpend lezen en wereldoriëntatie basisonderwijs
Hier ziet u een overzicht van de teksten die in 2016 verschenen, maar eerder gemaakt zijn. Een aantal is ook opgenomen in een Slim Project, dat staat er dan bij vermeld. De teksten gaan niet rechtstreeks in op de actualiteit en worden regelmatig bijgewerkt als de informatie niet meer up-to-date is (suggesties welkom!).
Onderwerp: Uitvindingen (1). Titel: ‘…wat is het?’. Begrijpend ‘kijken’: koppel de bouwtekeningen of beschrijvingen aan de juiste uitvindingen. Extra opdrachten: werkbeschrijvingen, bouwtekeningen en/of handleidingen maken van bestaande apparatuur, of van apparatuur die je zelf bedenkt. Opgenomen in Slim Project ‘Uitvinders’.
Onderwerp: Uitvindingen (2). Titel: ‘Uitvinders gevraagd’. Een beschrijvingen van de geschiedenis van uitvindingen, dichtbij gebracht door de fictieve Rudi van ongeveer 11 jaar. Opdrachten: maak een tijdbalk van de uitvindingen en help Rudi met zijn inzending voor de wedstrijd (zie Uitvindingen 3, hieronder). Opgenomen in Slim Project ‘Uitvinders’.
Onderwerp: Uitvindingen (3). Titel: ‘En de winnaar is…’. Met vragen. opdrachten: bepaal zelf de winnaar van deze wedstrijd en schrijf een juryrapport. Tevens woordenschat. Opgenomen in Slim Project ‘Uitvinders’.
Onderwerp: Vrijwilligers/goede doelen. Titel: ‘Iedereen kan een held worden’. Korte beschrijving van een aantal hulporganisaties, met vragen. De opdracht stimuleert de kinderen zelf vrijwilligerswerk te gaan doen in school of buurt.
Onderwerp: Biologische landbouw- en tuinbouw. Titel: ‘Bio of biologisch’. De kinderen wegen voor- en nadelen van de biologische land- en tuinbouw af; tevens woordenschat en samenvatten.
Onderwerp: Sinterklaas en (Zwarte) Piet. Titel: ‘De spin Anansi en Sinterklaas’. Dit originele Anansi-verhaal zet de lezer op het verkeerde been: wie is nu de slimste van het regenwoud? Los van de vragen en opdrachten (o.a. woordenschat en tekenen) kan deze tekst dienen als voorzet voor een ‘pietendiscussie’ in de groep.
Onderwerp: Dagelijks leven. Titel: ‘Dit ben ik! Wie ben jij?’. De levens van een Nederlands kind en een Inuit-kind worden vergeleken. Opdrachten: schematiseer de verschillen en overeenkomsten; maak een mindmap van het leven van de Inuit.
Onderwerp: Maatschappij. Titel: ‘Actie gewenst! Maar wat?’. Drie maatschappelijke issues (vergrijzing, klimaatverandering, conflictdreiging) vragen om een oplossing. Met vragen en opdrachten. Opgenomen in Slim Project ‘Samenleving en bestuur’.
Onderwerp: Historische kaarten. Titel: ‘Zoek de verschillen’. De kinderen bekijken vier landkaarten van Nederland: uit de Romeinse tijd, de Middeleeuwen, de 16e en 17e eeuw, en nu. De opdrachten zijn erop gericht de kinderen de verschillen te laten begrijpen. A3. Opgenomen in Slim Project ‘Nederlandse geschiedenis’.
Onderwerp: Nederlandse geschiedenis 16e en 17e eeuw (1). Titel: ‘Nederland geboren’. Opdracht: maak een overzicht van alle personen en jaartallen die je in deze tekst over de Tachtigjarige Oorlog vindt (close reading). Opgenomen in Slim Project ‘Nederlandse geschiedenis’.
Onderwerp: Nederlandse geschiedenis 16e en 17e eeuw (2). Titel: ‘De Vereenigde Oostindische Compagnie’. Was de VOC nu goed of slecht? En voor wie? De vragen en opdrachten zoomen in op deze vraag. Opgenomen in Slim Project ‘Nederlandse geschiedenis’.
Onderwerp: Nederlandse geschiedenis 16e en 17e eeuw (3). Titel: ‘In naam van de VOC’. Een verhalende tekst neemt de kinderen mee naar de 17e eeuw. De opdrachten: topografie en een korte webwandeling. Opgenomen in Slim Project ‘Nederlandse geschiedenis’.
Onderwerp: Nederlandse geschiedenis 16e en 17e eeuw (4). Titel: ‘Allemaal jaartallen’. In de tekst over de Tachtigjarige Oorlog en de Gouden Eeuw staan de jaartallen ‘gehusseld’. Het is aan de kinderen ze eruit te halen en te duiden. Opgenomen in Slim Project ‘Nederlandse geschiedenis’.
Onderwerp: Muiterij op de Bounty. Titel: ‘Gevangen op een eiland’. De tekst en de opdrachten brengen de kinderen in contact met een mysterie: wat is er gebeurd met de bemanning; doet een beroep op close reading en op verplaatsen in een persoon en een tijd.
Onderwerp: Muziek (1). Titel: ‘Mag het iets zachter?’. De vragen en de opdracht maken dat de kinderen aandachtig de tekst over verschillende aspecten van muziek (zoals ritme en melodie) gaan lezen. Opgenomen in Slim Project ‘Muziek en dans’.
Onderwerp: Muziek (2). Titel: ‘Iedereen heeft ‘de blues”. De dubbeltekst neemt de kinderen mee naar de oorsprong van de populaire muziek. De vragen en opdrachten vragen om aandachtig lezen. Opgenomen in Slim Project ‘Muziek en dans’.
Onderwerp: Muziek (3). Titel: ‘Muziek ‘bewaren”. Deze lange tekst zonder illustraties gaat in op de geschiedenis van de geluidsdragers. De opdrachten vragen om inzet van typische lees- en schrijfvaardigheden, bijvoorbeeld samenvatten. Opgenomen in Slim Project ‘Muziek en dans’.